top of page
Saga Grybów - Saga o Grybowie i grybowianach
Niewielkie, nieco zbyt senne miasteczko w Małopolsce - dawnej Galicji, żyjące w cieniu swojego niegdysiejszego znaczenia, peryferyjne wobec wielkich ośrodków, lecz pięknie położone, na pograniczu łańcucha Beskidów i Pogórza, w dolinie rzeki Białej, z ikonicznym mostem kolejowym, "krzywym" rynkiem, strzelistą osią neogotyckiego kościoła, pękającym pustostanem synagogi i starym, dość znanym, browarem.
Jednak to nie grybowskie piwo, ani wydobywana tu niegdyś spod ziemi ropa naftowa, ani pocztówkowa uroda miasta i otoczenia - to mieszkańcy, dawni i obecni, ich historie i łączące ich więzi, są największą wartością grybowskiego mikrokosmosu.
Podwójne życie Grybowa
Owe więzi - międzyludzkie i między mieszkańcami miasta a nim samym, na skutek zarówno dramatycznych wydarzeń i procesów historycznych, jak i naturalnej kolei rzeczy - bywały zrywane, na nowo łączone i na nowo definiowane, przeżywane i odkrywane. Wojny, kataklizmy, Zagłada i przesiedlenia, ale również odbudowa, rozwój, migracje i nowe narodziny - wszystko to wpłynęło na obecny kształt miejsca. Tożsamość Grybowa opiera się na podwójności jego życia, jak w kręconym tu filmie Krzysztofa Kieślowskiego "Podwójne życie Weroniki". Żyje zatem Grybów teraźniejszy i Grybów przeszły, Grybów tutejszy i Grybów oddalony, Grybów widziany i Grybów wspominany. Jest Grybów w głowach i sercach ludzi w przeróżnych miejscach świata.
Grybów - niewielkie miasteczko, które znaczy wiele
Z myślą o tych wszystkich ludziach powstały przed kilkoma laty sieciowe miejsca: w 2010 r. grupa "Grybów" na portalu facebook, a w 2012 r. strona społecznościowa facebook.com/grybow, której proste motto od początku brzmiało: "dla każdego, dla kogo to niewielkie miasteczko znaczy wiele". W ciągu czterech lata istnienia strony zgromadziło się już ponad 5500 osób ją obserwujących, a kilkaset osób stale komentuje i dzieli się swoimi wiadomościami i wspomnieniami. Powstało kilkanaście albumów, liczących od kilkudziesięciu do ponad stu zdjęć lub innych źródeł, każde opatrzone komentarzem historycznym. W wyniku działania grupy i strony zawiązało się lub odnowiło wiele więzi. Najbardziej spektakularnym osiągnięciem, również medialnym, była publikacja książki pt. "The Horse Adjutant" o Leonie Schagrinie z grybowskiego Przedmieścia.
SAGA Grybów - Archiwum Społeczne czy społecznościowe?
Drogą naturalnej ewolucji i wzrostu powstało archiwum cyfrowe liczące wiele setek kopii cyfrowych zdjęć, skanów, wraz z towarzyszącymi im opisani, komentarzami, wywiadami. Publikacje opierają się również na kwerendach w archiwach i internecie, ale przede wszystkim na materiałach nadsyłanych przez grybowian i sympatyków Grybowa oraz pozyskanych na drodze bezpośredniego kontaktu w wielu domach i mieszkaniach grybowian w Grybowie i poza nim. Powstałe w ten sposób Społeczne Archiwum Grybowa SAGA jest zarówno społeczne, co znalazło odzwierciedlenie w nazwie, gdyż jest efektem bezinteresownego współdziałania wielu ludzi, jak i społecznościowe, tj. oparte na współczesnych mediach społecznościowych i rozwiązaniach XXI w. SAGA nie tylko prezentuje źródła, ale również opowiada historie, co zawsze było mocnym i docenianym atutem poprzedzającej ją strony "Grybów" na facebooku. Wpisuje się w nurt historiografii zwany mikrohistorią, która utrwala opis niewielkich terytorialnie społeczności, ich obyczajów, więzi, problemów i indywidualnych przeżyć, aby ocalić ich efemeryczną substancję przed zapomnieniem i zaginięciem.
bottom of page