Dr Rubin Besen

Kolejny piękny projekt domu, lecz tym razem wraz ze wspomnieniem konkretnych osób, zapomnianych grybowskich bohaterów.

Dom willowy przy ul. Grunwaldzkiej, gdzie dziś mieści się przychodnia i apteka, powstał w 1927 r. dla adwokata dra Rubina Besena. Rubin Besen urodził się w 1886 r. w Podhajcach, jego żona Paula zd. Koenig w 1887 r. w Brodach, w Galicji Wschodniej. Rubin skończył prawo na Uniwersytecie w Wiedniu w 1911 r. Ich pierwsza córka, Rut, urodziła się w 1917 r. a druga, Ewa w 1922 r. W ich domu mieszkała też nauczycielka gimnazjalna mgr Róża Bleiberg.

Dr Besen był społecznikiem, opiekunem sierot żydowskich, był przedstawicielem syjonistów w Radzie Żydowskiej, animował życie kulturalne syjonistów w Grybowie, nadzorował organizacje młodzieżowe, opiekował się biblioteką i czytelnią oraz teatrem żydowskim, udzielał wykładów i brał udział w zjazdach syjonistów na szczeblu regionalnym. Prawdopodobnie m.in. dzięki niemu przynajmniej paru grybowskim Żydom udało się uniknąć Zagłady dzięki emigracji do Brytyjskiej Palestyny przed II wojną światową.

W czasie okupacji Rubin, Rut oraz Róża Bleiberg uciekli z Grybowa, prawdopodobnie na wschód - ich los pozostaje nieznany. Nie zamieściliśmy ich imion i nazwisk na pomniku ofiar z getta w Grybowie.

Paula i córka Ewa zostały w Grybowie i podzieliły los grybowskich Żydów.

Paula Besen została pozbawiona domu przez zarządców niemieckich. Kontynuowała pracę społeczną, nadzorując kuchnię dla ubogich i uchodźców aż do samej likwidacji getta.

Źródła ilustracji: Arch. Narodowe w Krakowie, sygn. 31/17/0/4/152, 29/217/0/3.