Sierpień - miesiąc pamięci i spotkań

Druga połowa sierpnia była intensywna i pełna wydarzeń związanych z pamięcią, w których uczestniczyliśmy - również poza Grybowem. Na zaproszenie p. Moniki Sznajderman, pisarki i wydawczyni, prowadzącej Wydawnictwo Czarne, w piątek 18 sierpnia razem z innymi przyjaciółmi z Forum Dialogu uczestniczyliśmy w pierwszym publicznym odczytaniu imion i nazwisk Żydów z Gorlic, ofiar Zagłady. Zebrała je w ostatnich latach Pani Monika. Wśród nich znajduje się wiele nazwisk krewnych z Grybowa, jak rodziny Lipczerów, Riegerów, Wallachów i inne. Z niecierpliwością czekamy na nową książkę Pani Moniki o żydowskiej społeczności Gorlic i na jej grybowskie wątki. Tego samego dnia wieczorem grybowian reprezentował również Kamil Kmak - na zaproszenie Esther Gilboa, córki grybowianki Feigi Riegelhaupt, uczestniczył w kolacji z grupą "Tel Icchak" z Izraela, w większości złożonej z mieszkańców tegoż kibucu oraz przyjaciół. Grupa ta nie dojechała z powodu awarii autokaru do Białej Niżnej i Grybowa w czwartek na uroczystość rocznicową, ale mogliśmy razem spotkać się dzień później w Krakowie. Był z nami również obecny dzień wcześniej oraz w kolejnych dniach w Grybowie Paul-Paweł Strachowski. Było to niezwykłe spotkanie - dziadek Paula, dr Rubin Besen, blisko współpracował w Grybowie z mamą Esther - Feigą, w gnieździe syjonistycznej organizacji Hanoar Hacijoni, która przygotowywała młodych grybowian do wyjazdu do Ziemi Izraela, wówczas w Brytyjskiej Palestynie. Dzięki tej pracy chociaż kilkoro grybowian uniknęło Zagłady. W czasie kolacji Esther wręczyła dyplomy uznania dla grybowian Kamila Kmaka i Anny Boruch od Massuah - Międzynarodowego Insytutu Badań nad Zagładą z siedzibą w Tel Icchak - "za trud przywracania pamięci o polskich Żydach, opiekę nad grobami i cmentarzami żydowskimi oraz edukację o polskich Żydach".

Dziś, 26 sierpnia, będziemy w Grybowie z kolejnymi gośćmi z Izraela - p. Navą de Shalit, artystką, wnuczką grybowianina prof. Eliezera Riegera, krewną pisarza Romana Brandstaettera, i jej mężem. Odkrywamy wspólnie historię rodziny Riegerów i Wallachów, którą na pewno opiszemy dla grybowian.

Fot. uroczystości w Gorlicach - Aleksander Gucwa.