top of page
  • Kamil Kmak

Rodzina Romaniaków i Łuczkowców z Florynki, ofiary akcji "Wisła"


"Cichy Memoriał - Grybowska Saga", sezon 2 - deskal Arkadiusz Andrejkow we Florynce, w gminie Grybów, przedstawia rodziny Romaniaków i Łuczkowców, floryńskich Łemków.

Najmłodsi chłopcy to Michał Romaniak i Michał Łuczkowiec, kuzyni - obydwaj urodzeni w 1937 r. Ich matki to Anastazja, żona Wasyla Romaniaka, i Anna, żona Jana Łuczkowca - siostry o nazwisku panieńskim Gojdycz. Między nimi widzimy ich młodszego brata, Dymitra Gojdycza.

W 1947 r. Łemkowie z Florynki, Binczarowej, Wawrzki, Boguszy, Brunar, Berestu i dalszych wsi łemkowskich w dolinie rzeki Białej zostali wysiedleni i z punktu zbiorczego w Grybowie przewiezieni transportami kolejowymi na tzw. Ziemie Odzyskane, gdzie władze powojennej Polski zasiedlały tereny opuszczane przez Niemców.

W celu wytworzenia presji asymilacyjnej Łemków z Florynki rozproszono do 30 miejscowości.

Z ponad 230 rodzin - była to jedna z większych miejscowości łemkowskich w Beskidach - pozostała we Florynce tylko jedna rodzina Kaniuków.

Rodzina Romaniaków zamieszkała w Michałowie na Dolnym Śląsku, gdzie pan Michał stał się "żywą pamięcią Florynki" - utrzymywał spisy mieszkańców, ich dzieci, które rodziły się, i florynczan, którzy odchodzili do wieczności. Na ścianie świetlicy w Michałowie malował panoramę swojej macierzystej wsi - z Chełmem, Kiczerą, Dzelarką (Jaworzem), a w plenerze budował makiety cerkwi, chyż, kapliczek, z ziemi usypywał ojczyste góry i kształtował doliny potoków - wszystko to z tęsknoty za beskidzką ojczyzną. Był inicjatorem budowy cerkwi w Michałowie, która nosi wezwanie św. Michała Archanioła, jak cerkiew we Florynce. Współtworzył pierwsze łemkowskie watry i został honorowym starostą Łemkowskich Watr na Obczyźnie. Znany jest jako "Michał z Michałowa". Pan Michał zmarł w 2015 r.

Dzięki uprzejmości mieszkańców gospodarstwa, gdzie do 1947 r. mieszkała rodzina Romaniaków, symbolicznie znów są we Florynce. Gorąco dziękujemy pp. Paulinie Cycoń zd. Stec, Pawłowi Stecowi za użyczenie ściany do stworzenia deskalu. Za serdeczne przyjęcie, gościnę i wspaniałe ciasto rabarbarowe dziękujemy pani Róży Stec Za przekazanie fotografii Taty i Dziadków dziękujemy panu Jerzemu Romaniakowi.

Miejsce powstania dzieła zawdzięczamy po części przypadkowi - w czerwcu 2020 roku, komponując projekt, trafiliśmy na youtube na film z 2002 roku pt. "Florynka - Łańcuch ludzkich wspomnień", który obrazuje odwiedziny Michała Romaniaka z żoną w rodzinnym domu we Florynce i serdeczne przyjęcie przez rodzinę Steców - Jana i Marię z dziećmi i wnukami. Adres ten okazał się naszym najlepszym możliwym trafem, spotkaliśmy tam zrozumienie, otwartość, entuzjazm i serdeczność a my jesteśmy szczęśliwi, że dokładamy kolejne ogniwa do łańcucha pamięci i ludzkiej życzliwości.


Florynka zajmuje centralną pozycję w historii i tożsamości Łemków, jako miejsce proklamowania Republiki Łemków w 1918 r. Będziemy publikować kolejne wpisy na portalu dotyczące łemkowskiego wymiaru projektu. Łemkowie są nieusuwalną częścią historii grybowszczyzny i ich obecność, symbolizowana przez deskal z rodzinami Romaniaków i Łuczkowców, w naszym projekcie, była nieodzowna i zupełnie naturalna. Ogromnie cieszymy się, że się udało


Lokalizacja dzieła: 49.552918,20.987386


Projekt murali i deskali Arkadiusza Andrejkowa "Cichy Memoriał - Grybowska Saga" powstaje dzięki ofiarności publicznej, pracy społecznej stowarzyszenia Saga Grybów, a także dzięki ogromnej uprzejmości właścicieli ścian i fotografii.


To wspólne dzieło grybowian, tych z zamieszkania, z pochodzenia i/lub z serca, w którym łączymy pokolenia, łączymy przeszłość z teraźniejszością, odnawiamy zerwane lub naderwane więzi ludzi i miejsc oraz tworzymy konstelację złożoną z postaci symbolicznie wpisujących się w różne wątki historii grybowszczyzny - różne języki, wyznania, narodowości - splatając wszystkie w jedną grybowską sagę. Tym samym, choć symbolicznie, przywracamy utracony w zawieruchach i trybach XX wieku świat naszych dziadków i babć, w którym na rynku i na ulicach Grybowa, spotykali się Łemkowie, Żydzi i Polacy.


Trafiają do nas kolejne pamiątki i fotografie związane z naszymi postaciami, miejscami i grupami, w najbliższych dniach czeka nas moc publikacji - stay tuned

Zachęcamy też do przejrzenia wiadomości z poprzednich dni na "ścianie czasu" oraz albumów


Fot. i oprac. Kamil Kmak

Ostatnie posty
Archiwum
bottom of page