Aleksander Hnatyszak - grybowski Łemko w służbie Polski Podziemnej

W grybowskim Parku Miejskim na odsłoniętym w 1959 r. Pomniku Ofiar Faszyzmu znajdują się nazwiska kilku Łemków, którzy zginęli w II wojnie światowej, oddając najwyższą ofiarę w służbie Polsce.

Wśród nich był zamieszkały w Grybowie na ul. Kościuszki, z żoną Józefą i synem Olgierdem, urzędnik Sądu Grodzkiego, urodzony w Czarnem k. Gorlic grekokatolik, Łemko Aleksander Hnatyszak, syn Gabriela i Teodory zd. Kopystiańskiej, brat krynickiego adwokata i działacza łemkowskiego dra praw Oresta Hnatyszaka.

Obydwaj bracia, zaangażowani w konspirację Polski Podziemnej, zginęli w Auschwitz (Aleksander - numer obozowy 3607, Orest - numer obozowy 45140). Zginął też syn Oresta, Igor Hnatyszak.

W 1945 r. na wschód, w 1947 r. na zachód wysiedlono Łemków z Beskidów, w tym z wiosek k. Grybowa, Gorlic, Krynicy-Zdroju, Muszyny, niezależnie od ich religii, poczucia tożsamości narodowej, wykształcenia, poglądów politycznych, wsparcia i ofiary dla Polski Podziemnej, przynależności do Wojska Polskiego. Tej dziejowej niesprawiedliwości Państwo Polskie nie naprawiło do dnia dzisiejszego, akcji "Wisła" do dziś nie potępił polski Sejm, zrobił to jedynie Senat w 1990 r.

Za podzielenie się rodzinnymi fotografiami dziękuję córce Olgierda, wnuczce Aleksandra i Józefy, pani Oldze Hnatyszak-Myśliwiec.

Zapraszam do artykułu, w którym przybliżam współpracę polsko-łemkowską na szlaku przerzutowym przez Grybów na Zachód przez Słowację i Węgry w czasie okupacji niemieckiej w II wojnie światowej: https://www.saga-grybow.com/lemko-zyd-polak-w-polskim...

Fot. Aleksander Hnatyszak: w mundurze wojska austriackiego w I wojnie światowej, w kancelarii, z żoną Józefą i synem Olgierdem w Grybowie; fot. artykułu z "Tygodnika Powszechnego" z 1985 r. z przełomowym artykułem Józefa Bieńka "Łemkowie w służbie Polski Podziemnej"; fot. nazwiska A. Hnatyszaka na pomniku w Parku Miejskim w Grybowie

Oprac. Kamil Kmak